Đậu Hũ Thối Trung Quốc – Món Ăn Nặng Mùi Khiến Triệu Người Mê

1. Vì sao đậu hũ thối Trung Quốc nổi tiếng?

Trong “vũ trụ ẩm thực” phong phú của Trung Quốc, đậu hũ thối là một cái tên vừa gây tò mò vừa khiến nhiều người e ngại. Món ăn này nổi tiếng không chỉ bởi hương vị độc đáo, mà còn vì mùi đặc trưng rất dễ nhận biết, thậm chí được ví như “đỉnh cao mùi hương… gây tranh cãi”. Dù vậy, đậu hũ thối vẫn chiếm một vị trí đặc biệt trong lòng người dân địa phương và xuất hiện rộng khắp tại các khu chợ đêm, phố ẩm thực từ Bắc chí Nam.

Không giống những món cao lương mỹ vị cầu kỳ, đậu hũ thối là đại diện tiêu biểu cho ẩm thực đường phố dân dã, gắn bó với đời sống thường nhật của người Trung Hoa. Người bản xứ không chỉ quen thuộc mà còn rất yêu thích món ăn này, xem đó như “món ăn quốc dân” gắn liền với ký ức tuổi thơ.

Đậu hũ thối – món ăn “gây tranh cãi” nhưng mang đậm bản sắc ẩm thực Trung Hoa

Với du khách quốc tế, đậu hũ thối lại mang một ý nghĩa khác: một “thử thách vị giác” đúng nghĩa. Nhiều người vượt qua sự ái ngại ban đầu để khám phá hương vị đậm đà, béo ngậy và hậu vị hấp dẫn mà món ăn này mang lại. Chính sự đối lập giữa mùi và vị đã góp phần tạo nên nét độc đáo không thể trộn lẫn của đậu hũ thối – khiến ai thử một lần cũng nhớ mãi.

2. Nguồn gốc và lịch sử đậu hũ thối

Đậu hũ thối là một món ăn có lịch sử lâu đời, bắt nguồn từ thời nhà Thanh. Tương truyền, vào khoảng thế kỷ 17, một chàng thư sinh tên là Vương Chí Hòa ở An Huy thi trượt và quyết định mưu sinh bằng nghề bán đậu phụ. Một lần do sản phẩm ế ẩm, anh cắt nhỏ phần đậu còn lại, cất vào chum muối và ủ kín để tránh hư hỏng. Thời gian sau, khi mở ra, đậu phụ đã đổi màu và bốc mùi khá nặng, nhưng thay vì bỏ đi, anh nếm thử và phát hiện vị ngon kỳ lạ – béo, mềm và đậm đà khó tả. Chính “tai nạn ẩm thực” này đã khai sinh ra đậu hũ thối – một món ăn từ nguyên liệu quen thuộc nhưng biến hóa kỳ diệu nhờ quá trình lên men.

Từ An Huy, đậu hũ thối nhanh chóng lan rộng và được đón nhận bởi người dân nhiều vùng như Hồ Nam, Trường Sa, Hàng Châu, Nam Kinh, Thượng Hải... Mỗi địa phương lại sáng tạo cách chế biến khác nhau: nơi thì chiên giòn trong dầu sôi, nơi nướng trên than hồng, nơi lại hấp cách thủy và rưới nước sốt đặc biệt. Đặc biệt, công thức lên men cũng không giống nhau – có nơi dùng nước ngâm rau củ, có nơi ủ cùng tôm khô, cá lên men hoặc thảo dược bí truyền. Điều đó khiến đậu hũ thối không chỉ là một món ăn, mà là một “vũ trụ mùi vị” phong phú, phản ánh bản sắc văn hóa và thổ nhưỡng của từng vùng miền Trung Quốc.

Đậu hũ thối Trung Quốc – món ăn dân gian từ thời nhà Thanh, được lưu truyền qua bao thế hệ

Trải qua hàng trăm năm, từ món ăn dân dã ven đường, đậu hũ thối dần trở thành biểu tượng văn hóa ẩm thực, được đưa vào thực đơn tại các nhà hàng nổi tiếng, xuất hiện trong hội chợ quốc tế và cả trong phim ảnh, sách báo nước ngoài. Không ít người phương Tây ban đầu e dè vì mùi hương “kén chọn”, nhưng sau khi thử lại mê đắm cái vị đậm sâu, hậu ngọt nơi đầu lưỡi.

Ngày nay, món ăn “gây tranh cãi” này vẫn tiếp tục được người dân địa phương yêu thích, trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực truyền thống Trung Quốc, đồng thời cũng là một biểu tượng văn hóa dân gian độc đáo, phản ánh tinh thần “biến cái không ngon thành kiệt tác”.

3. Đặc điểm mùi vị và cách chế biến

Mùi hương đặc trưng hay thậm chí có phần "khó ngửi" chính là điểm khiến đậu hũ thối trở thành một trong những món ăn “gây tranh cãi” nhất Trung Quốc. Nhưng chính sự kén chọn ấy lại góp phần tạo nên sức hút mãnh liệt của món ăn đường phố này: nếu vượt qua được mùi hương, bạn sẽ khám phá một thế giới vị giác vô cùng bất ngờ.

Quá trình lên men độc đáo: Để tạo ra đậu hũ thối đúng chuẩn, người ta thường dùng đậu phụ tươi đem ngâm trong hỗn hợp nước muối đặc biệt – thường gồm các thành phần như rau củ lên men (cải thảo, cải bẹ, măng), vỏ cam khô, cám gạo, nấm, thảo dược và đôi khi cả tôm khô hoặc cá muối. Hỗn hợp này được gọi là nước muối cổ truyền, có vai trò như men vi sinh giúp thúc đẩy quá trình phân hủy protein trong đậu phụ, tạo ra enzym và axit amin – yếu tố làm nên mùi thơm “mạnh” đặc trưng và vị umami hậu ngọt. Thời gian ủ có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, thậm chí vài tháng tùy vào khí hậu, công thức gia truyền và mong muốn về độ "thối". Đậu phụ sau khi ủ xong sẽ có màu xám, xanh nhạt hoặc đen sẫm tùy loại, và mềm mịn đến mức gần như tan trong miệng khi được nấu chín.

Biến tấu vùng miền: Mặc dù đều có mùi hương “nồng nàn”, cách chế biến đậu hũ thối lại khác nhau rõ rệt giữa các vùng:

• Tại Trường Sa (Hồ Nam): đậu hũ thối được chiên giòn, bên ngoài lớp vỏ sậm màu, giòn rụm như bánh snack, trong khi bên trong mềm mại, béo mịn. Thường được ăn cùng nước sốt cay, tương ớt tỏi hoặc rau ngâm chua – hương vị hài hòa giữa cay – béo – chua – mặn.

• Ở Hàng Châu hoặc Thượng Hải: đậu hũ thối thường được hấp hoặc om với nước sốt tương đen, tạo nên hương vị nhẹ nhàng hơn, thích hợp với những ai lần đầu trải nghiệm.

• Ở Đài Loan: đậu hũ thối chiên được dùng kèm dưa cải chua Đài Loan, tương ớt ngọt và rau mùi. Đây là phiên bản được yêu thích tại các chợ đêm như Shilin, Fengjia – nơi thực khách xếp hàng dài để thưởng thức.

• Tại Bắc Kinh: có phiên bản nướng trên than hồng, tạo thêm mùi thơm khói đặc trưng, thường bán kèm với xiên que và bánh bao nhỏ.

Đậu hũ thối Trung Quốc là món ăn khiến người ta “nghiện” từ cú nếm đầu tiên nếu vượt qua được mùi hương đặc biệt

Điều thú vị là, người bản địa không gọi đây là mùi hôi, mà là một mùi “đậm đà”, “dậy vị” và “gây nghiện”. Còn với du khách, đây là món ăn thử thách lòng dũng cảm, nhưng ai đã dám thử thì lại thường… quay lại ăn lần hai. Hương vị của đậu hũ thối không hề giống với mùi của nó: lớp vỏ giòn nhẹ, phần ruột mềm tan béo ngậy, mang lại cảm giác như phô mai xanh kết hợp với đậu nành lên men – độc đáo và sâu sắc.

4. Những nơi ăn đậu hũ thối ngon nhất ở Trung Quốc

Tuy xuất hiện ở nhiều nơi, nhưng muốn ăn đậu hũ thối “đúng điệu”, bạn nên tìm đến những thành phố sau – nơi món ăn này đã trở thành biểu tượng ẩm thực đường phố:

• Trường Sa (Hồ Nam): Nếu muốn ăn đậu hũ thối trứ danh, đúng hương vị cổ truyền, Trường Sa là điểm đến không thể bỏ qua. Tại đây, đậu phụ được ủ kỹ, chiên giòn đến độ vỏ ngoài nứt nhẹ như bánh rán, trong khi bên trong vẫn béo mịn và “thối” đúng chất. Địa điểm gợi ý: Đậu hũ thối Vương Chiêu Cơ, Quán vỉa hè gần ga Trường Sa Nam
  
   
• Thượng Hải: món đậu hũ thối chiên giòn được chế biến theo phong cách nhẹ nhàng, ít nặng mùi hơn để phù hợp với khẩu vị đa dạng. Du khách có thể tìm thấy món này tại phố đi bộ Nam Kinh hoặc khu chợ Chenghuangmiao (miếu Thành Hoàng) – nơi tập trung hàng loạt hàng quán ẩm thực địa phương. Đặc biệt, nước chấm tại Thượng Hải thiên về tương đen ngọt hoặc tương mè thơm, tạo cảm giác thanh hơn so với phiên bản Hồ Nam. Đây là lựa chọn lý tưởng nếu bạn mới lần đầu “làm quen” với món ăn “nặng mùi” này.
  
   
• Trùng Khánh: Đậu hũ thối ở Trùng Khánh không chỉ thối mà còn cay đến “tê đầu lưỡi”, đúng chất ẩm thực Tứ Xuyên. Phiên bản này thường được chiên ngập dầu, sau đó rưới sốt dầu ớt, tiêu xanh và hành lá. Địa điểm gợi ý: Zhou Ji Chou Doufu, Lao Ma Chou Doufu

Đậu hũ thối tại Trùng Khánh – cay, tê, thơm nồng đúng chuẩn Tứ Xuyên

• Tại các chợ đêm ở Bắc Kinh, Nam Ninh, Thành Đô, đậu hũ thối không khó để tìm thấy, đặc biệt tại các khu chợ đêm nổi tiếng như Wangfujing (Bắc Kinh), Nanhu (Nam Ninh) hay Jinli (Thành Đô). Những quầy hàng nhỏ, bốc khói nghi ngút, tỏa ra mùi đặc trưng của đậu hũ thối luôn thu hút sự chú ý của du khách nhờ cách phục vụ độc đáo và phong cách ẩm thực đường phố đặc sắc. Tại đây, không ít người bán hàng tận dụng đặc trưng “mùi hương gây tranh cãi” để tạo sự tò mò: họ thường đùa vui với du khách bằng câu hỏi như “Bạn có đủ can đảm để thử không?”. Sự pha trộn giữa trải nghiệm vị giác táo bạo và tương tác văn hóa thú vị này góp phần tạo nên sức hút riêng cho món ăn vốn từng bị xem là “khó tiếp cận”.

5. Lưu ý khi ăn đậu hũ thối lần đầu

Đậu hũ thối không chỉ nổi tiếng vì mùi hương “nồng nàn khó quên”, mà còn bởi khả năng thử thách giới hạn vị giác của thực khách lần đầu nếm thử. Nếu bạn đang có ý định chinh phục món ăn này, dưới đây là một số lưu ý giúp trải nghiệm của bạn trở nên an toàn – trọn vẹn – đáng nhớ: 

• Đối với người chưa quen, mùi đậu hũ thối có thể rất sốc – thậm chí khiến bạn muốn từ bỏ ngay từ bước đầu. Vì vậy, nên chuẩn bị tinh thần vì mùi rất nặng nếu bạn chưa từng thử món lên men.
  
   
• Ưu tiên những quầy hàng có đông người dân bản xứ – đây là dấu hiệu cho thấy món ăn được chế biến đúng cách, vệ sinh và hợp khẩu vị địa phương. Tránh chọn hàng rong ít khách hoặc không rõ nguồn gốc nguyên liệu để đảm bảo an toàn thực phẩm.
  
   
• Do được ủ lên men nhiều ngày, đậu hũ thối có thể gây khó tiêu hoặc kích ứng nhẹ với người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.

• Ở những vùng như Trùng Khánh, Thành Đô, đậu hũ thối thường được thêm ớt, tiêu hoa rất cay. Nếu bạn không ăn được cay hoặc bụng yếu, hãy hỏi người bán để giảm lượng gia vị, hoặc chọn phiên bản "nguyên bản" không cay.

• Vị đậm và mùi đặc trưng có thể “ám” lại trong miệng hoặc trên tay. Nếu bạn nhạy cảm với mùi hương, hãy chuẩn bị khăn giấy ướt, kẹo the hoặc nước súc miệng để làm sạch vị giác sau khi ăn.
  
   

Đậu hũ thối – món ăn có thể khiến nhiều người “chạy dài” vì mùi đặc trưng nhưng lại là “báu vật vị giác” với những ai đủ dũng cảm để thử, là minh chứng cho sự đa dạng, độc đáo và cả chiều sâu trong văn hóa ẩm thực Trung Quốc. Không chỉ đơn thuần là một món ăn vặt, đậu hũ thối đã trở thành một phần ký ức của người Hoa, một hương vị đậm đà bản sắc địa phương và là thử thách thú vị với bất kỳ du khách nào mong muốn hiểu rõ hơn về phong cách sống của người bản xứ.

Và nếu bạn không ngại trải nghiệm mới lạ, muốn bước qua ranh giới quen thuộc của ẩm thực, hãy để Viet Sun Travel đồng hành cùng bạn trong hành trình khám phá Trung Quốc – nơi những món ăn đường phố như đậu hũ thối, vịt quay Bắc Kinh, tiểu long bao Thượng Hải… sẽ đưa bạn đi sâu vào trái tim của nền văn hóa hàng nghìn năm tuổi. Tour Trung Quốc tại Viet Sun Travel không chỉ mang đến cho bạn những điểm đến đẹp mê hồn như Bắc Kinh, Thượng Hải, mà còn giúp bạn thưởng thức tinh hoa ẩm thực địa phương một cách an toàn, trọn vẹn và đáng nhớ. Với đội ngũ hướng dẫn viên tiếng Việt giàu kinh nghiệm, lịch trình linh hoạt, dịch vụ chất lượng – bạn chỉ cần xách vali và sẵn sàng “đánh thức” mọi giác quan.